Theo dõi Báo Hànộimới trên

Nở rộ “tín dụng đen”: Nâng cao ý thức phòng ngừa

Thành Tâm| 23/02/2017 07:15

(HNM) - Trước và sau Tết Nguyên đán, tại nhiều điểm công cộng ở Hà Nội xuất hiện la liệt tờ rơi quảng cáo cho vay tiền với những lời hứa hẹn hấp dẫn. Không chỉ gây mất mỹ quan đô thị, hoạt động tín dụng này còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho người vay cũng như gây ra những hệ lụy đối với trật tự an toàn xã hội.

Miếng pho mát trong bẫy

Thực tế là vài năm gần đây, hoạt động cho vay ngoài các tổ chức tín dụng được Nhà nước cấp phép diễn ra khá sôi động. Thông qua nhiều hình thức, từ phát, dán tờ rơi nơi công cộng cho đến sử dụng mạng xã hội, đối tượng có tài sản cho vay tìm mọi cách tiếp cận người cần vốn. Để “giải ngân” dễ dàng, các đối tượng này đưa ra những điều kiện vay tiền hết sức “dễ dãi”. Người có nhu cầu vay tiền sẽ nhận được những lời mời chào rất thiện chí, như: Cho vay không cần thế chấp, chỉ cần hộ khẩu Hà Nội; có thể vay từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng; hình thức thanh toán linh hoạt, từ trả góp hằng ngày đến trả theo thời hạn từ 3 tháng; “nhận tiền sau 15 phút”… Nhiều đối tượng cho vay có vẻ chặt chẽ hơn khi yêu cầu phải thế chấp một số loại giấy tờ như chứng minh nhân dân, “sổ đỏ”.

Quảng cáo cho vay tiền với thủ tục rất đơn giản xuất hiện tại nhiều điểm công cộng ở Hà Nội .



Đúng là với nội dung quảng cáo như trên, điều kiện vay vốn sản xuất, tiền tiêu dùng qua kênh này dễ dàng, thuận tiện hơn nhiều vay tại các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại. Nhưng thực tế là để vay được tiền từ các đối tượng này, người đi vay vẫn phải thế chấp. Những hợp đồng cho vay thường khá mập mờ trong điều khoản ràng buộc bên vay nên việc vay vốn không khác gì cầm cố tài sản. Trong trường hợp khác, người vay có khi phải “thế chấp” danh dự, sức khỏe, tính mạng cá nhân và người thân.

Sau khi tiếp cận với nguồn vốn này, đa số người vay rơi vào bẫy lãi suất cao và những ràng buộc kiểu “luật rừng”. Không sớm thì muộn, người dân vay tiền với lãi suất cao sẽ đến lúc khó có khả năng chi trả. Lúc này, đối tượng cho vay sẵn sàng đe dọa, đánh đập, bắt giữ, đập phá, cưỡng đoạt tài sản của nạn nhân... Trên địa bàn thành phố, đã xảy ra không ít vụ án mà nguyên nhân xuất phát từ việc vay nợ tín dụng đen.

Quản lý kết hợp với phòng ngừa

Việc cho vay và vay tiền ngoài các tổ chức tín dụng là quan hệ dân sự và không phải hành vi bị cấm. Hoạt động này chỉ vi phạm pháp luật khi việc cho vay được xác định là có lãi suất vượt quy định và có tính chất “bóc lột”. Qua các vụ án đã xảy ra, với cơ quan chức năng, để tìm hiểu được mức lãi suất cho vay trong hoạt động “tín dụng đen” tại thời điểm tiến hành giao dịch rất khó khăn. Các đối tượng cho vay chẳng dại gì ghi chỉ số lãi suất vào giấy tờ vay nợ mà chỉ thỏa thuận miệng với người vay. Những chủ nợ này cũng thường khấu trừ luôn tiền lãi vào số tiền gốc ngay khi giao tiền, nên người vay không bao giờ cầm đủ số tiền thực vay trong “hợp đồng”. Hành vi người cho vay tiền có tính chất “chuyên bóc lột” còn khó chứng minh hơn nhiều… Đó chính là nguyên nhân khiến cho những vụ cho vay với lãi suất “cắt cổ” chỉ bị phát giác khi mà hậu quả đã thành những hành vi vi phạm pháp luật hình sự khác. Lúc này, việc xử lý hình sự đối với các đối tượng cho vay nặng lãi sẽ áp dụng cho các hành vi như “bắt giữ người trái pháp luật”, “cưỡng đoạt tài sản”, “cố ý gây thương tích”…

Thực tế nhu cầu vay vốn hiện rất lớn. Theo một điều tra viên hình sự, trong nhiều trường hợp, người buôn bán nhỏ cần vay vài chục đến vài trăm triệu để mua bán nhanh rất khó vay được tiền của ngân hàng bởi những đòi hỏi khắt khe về tài sản thế chấp hoặc giải trình về mục đích vay... Nhiều trường hợp khác, người vay chấp nhận rủi ro đi vay là để phục vụ những nhu cầu cấp bách. Đôi khi những nhu cầu đó là không chính đáng như là để đánh bạc, trả nợ vay khác, ăn chơi... Mặt khác, nhiều người lâm vào hoàn cảnh túng bấn, không thể vay tiền từ người thân cũng như ngân hàng, đành “nhắm mắt đưa chân” vào cánh cửa mời chào của “tín dụng đen”.

Đại tá Dương Văn Giáp, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội - Công an TP Hà Nội cho biết, những năm gần đây, đơn vị xác định việc phòng ngừa tội phạm từ hoạt động “tín dụng đen” là một chuyên đề lớn, dài lâu, có tính đến trọng điểm trước và sau Tết Nguyên đán. Bằng công tác nghiệp vụ, lực lượng hình sự sẽ phát hiện những đối tượng có dấu hiệu cho vay nặng lãi để tổ chức răn đe, kiểm tra, phòng ngừa nghiệp vụ. Song, riêng lực lượng hình sự sẽ không đủ sức ngăn chặn “tín dụng đen”. Công an các cấp cũng như chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan cần phải tăng cường tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm cho vay nặng lãi để người dân nâng cao tinh thần cảnh giác, kết hợp với việc bóc xóa những tờ rơi quảng cáo gây mất mỹ quan, tiềm ẩn nguy cơ gây mất trật tự an toàn xã hội.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Nở rộ “tín dụng đen”: Nâng cao ý thức phòng ngừa

(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.