Điện về ấm đảo Lý Sơn

"Vương quốc" của tỏi

Từ đất liền, sau hơn một giờ đồng hồ trên tàu cao tốc Hoàng Sa 2, chúng tôi đặt chân đến đảo Lý Sơn. Cũng giống như những hòn đảo có vị trí chiến lược trong nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh của Tổ quốc, những con đường ven biển nằm trong khu dân cư ở Lý Sơn đều được xây dựng kiên cố, có hệ thống kè chắn sóng bao bọc. Những dãy nhà dân tựa lưng vào nhau, chống lại bão tố, gió cát bao đời, ẩn dưới tán những cây bàng vuông, cây phong ba, cây nhàu, cây mù u… xanh ngát, bất chấp cái nắng kiệt khô nơi đảo xa. Ra khỏi làng là những ruộng hành, ruộng tỏi như những vạt mạ non xanh trên cát trắng.

Phó Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn Phạm Thị Hương cho biết, ngư dân Lý Sơn có truyền thống đánh bắt cá lâu đời. Toàn huyện hiện có trên 529 tàu cá, với tổng công suất khoảng 68.706 CV. Sản lượng khai thác hải sản 9 tháng năm 2017 đạt hơn 30.417 tấn. Từ khi có điện lưới quốc gia, huyện đã định hướng đưa dịch vụ - du lịch lên hàng đầu thay cho ngư nghiệp vốn là mũi nhọn trước đây. Hiện nay, toàn huyện có 1.253 hộ với 1.769 lao động tham gia lĩnh vực thương mại - dịch vụ, tăng 291 hộ với 326 lao động so với cùng kỳ năm 2016. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 38,01%.

Nói đến Lý Sơn, người ta nghĩ ngay đến vùng đất được mệnh danh là "vương quốc" của tỏi. Vì vậy, chủ trương của huyện Lý Sơn là sẽ giữ nguyên diện tích trồng tỏi để làm chỉ dẫn địa lý "tỏi Lý Sơn". Theo báo cáo của UBND huyện, tổng diện tích trồng tỏi vụ đông xuân vừa qua ở đảo là 332,5ha, đạt 100,45% kế hoạch năm với năng suất tăng 118,9% so với cùng kỳ.

Trước đây, khi chưa có điện lưới quốc gia, tỏi thu hoạch về được phơi từ 18 đến 20 nắng (trong điều kiện nắng tốt), khi nào tách củ thấy bên trong vỏ khô giòn mới đưa vào bảo quản. Nhưng từ ngày có điện lưới quốc gia bằng cáp ngầm xuyên biển, người dân đã lắp hệ thống tưới tự động, giảm được công sức và nhân lực lao động. Nhờ có điện, không chỉ nguồn nước được cung cấp thường xuyên giúp cây tỏi luôn có độ ẩm mà công đoạn sơ chế để sấy khô chủ động hơn, vào mùa mưa vẫn thu hoạch được tỏi.

Khi chúng tôi đến, người Lý Sơn đang làm đất cho vụ tỏi mới, trong khi những ruộng hành tím đang được thu hoạch. Hành bó từng búi để hong trên cát trắng chờ đem đi phơi, tỏa mùi hăng nồng dịu nhẹ nơi những thửa cát bậc thang nhỏ như những ô bàn cờ.

Cú hích cho Lý Sơn chuyển mình

Trong thời gian lưu lại Lý Sơn, chúng tôi đến Cảng Bến Đình. Cảng được khởi công vào tháng 11-2016, tại thôn Đông, xã An Vĩnh. Theo thiết kế, Cảng Bến Đình được xây dựng trên diện tích 8ha với hệ thống kè bao bảo vệ dài 506m, đường dẫn cầu tàu dài 240m, cùng nhiều hạng mục như khu vực nhà ga, khu bán vé, nhà ga hành khách rộng 1.000m2… Sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, cảng có thể tiếp nhận cùng lúc một tàu có trọng tải 2.000 tấn, một tàu trọng tải 1.000 tấn, một tàu khách công suất 400 ghế. Việc đầu tư Cảng Bến Đình nhằm hoàn thiện hệ thống cảng biển, cảng thủy nội địa góp phần tăng cường củng cố an ninh quốc phòng, giữ vững an ninh chủ quyền vùng biển phía Đông của Tổ quốc đồng thời đáp ứng nhu cầu đi lại thuận lợi cho người dân cùng khách du lịch.

Sự đổi thay của Lý Sơn có lẽ rõ rệt nhất là từ khi hệ thống cáp ngầm xuyên biển 22kV được đưa vào sử dụng vào tháng 9-2014, đã tạo cú hích cho sự chuyển mình của huyện đảo trong việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng; đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh của người dân. Phụ tải cao điểm đến cuối năm 2016 là 2,8MW, tăng 08MW so với cao điểm trước khi có điện lưới quốc gia.

Giám đốc Điện lực Lý Sơn Đoàn Yên cho biết, toàn bộ hệ thống đo đếm tại các trạm biến áp phụ tải và của khách hàng sau trạm biến áp công cộng đều được lắp đặt công tơ điện tử và đo xa; thực hiện ghi điện tự động và kết nối với hệ thống CMIS để phát hành hóa đơn theo hình thức hóa đơn điện tử, góp phần tăng năng suất lao động và nâng cao hiệu quả trong quản lý kinh doanh điện năng và dịch vụ khách hàng.

Năm 2014, số khách hàng đăng ký sử dụng điện là 4.254, điện thương phẩm đạt 3,8 triệu kWh, doanh thu 7,7 tỷ đồng, thì 9 tháng năm 2017, có 5.971 hộ sử dụng điện, sản lượng điện thương phẩm đạt 10,7 triệu kWh, tăng 19,8% so với năm 2016. Trong đó tỷ trọng theo 5 thành phần phụ tải như sau: Nông - lâm - thủy sản chiếm 9,2%, tăng 19,41% so với cùng kỳ; Công nghiệp - xây dựng chiếm 11,78%, tăng 40,27%; Thương nghiệp - khách sạn - nhà hàng chiếm 15,84%, tăng 34,84%; điện sinh hoạt chiếm 59,25%, tăng 12,69% so với cùng kỳ và các hoạt động khác chiếm 3,85%; tăng 27,67%; doanh thu tăng 20,7%.

Từ tháng 1-2016, UBND xã An Bình bàn giao hai máy phát điện của Công ty DoSan cho nhà máy lọc nước để cung cấp nước ngọt cho nhân dân trong xã. Sau khi tiếp nhận, Công ty Điện lực Quảng Ngãi đã đầu tư xây dựng đường dây hạ thế để cấp điện cho khoảng 140 hộ sử dụng điện của nhân dân xã đảo An Bình thời gian là 9 giờ/ngày, phát theo lịch vận hành của nhà máy lọc nước. Để bảo đảm cấp điện cho nhân dân xã An Bình, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) tiếp tục đầu tư xây dựng Nhà máy phát điện An Bình bằng hai tổ máy Diesel 2x110 kVA và đưa vào sử dụng cuối quý IV-2016; đến tháng 8-2017 đưa vào hoạt động dự án năng lượng mặt trời kết hợp máy phát điện với công suất là 96kW. Đến nay, Điện lực Lý Sơn đã phát điện 24/24 giờ phục vụ nhân dân trên đảo.

Bên cạnh tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng, việc đưa được dòng điện ra đảo phục vụ nhân dân cũng là một hoạt động nhằm tri ân các thế hệ người dân Lý Sơn đã anh dũng hy sinh xương máu vì sự nghiệp giữ vững hòa bình, thống nhất, chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Dòng điện quốc gia vươn đến đâu cũng đều đem đến hơi ấm của đất liền, rút ngắn khoảng cách nơi đảo xa, ánh sáng từ những ngọn đèn tỏa sáng từng ngôi nhà, thấy Lý Sơn thật gần gũi, thân thương…