Trung thu truyền thống trong ký ức người Việt

Những người yêu văn chương đều biết đến nhà văn Việt Hà với các tác phẩm: Cơ hội của Chúa, Con giai phố cổ, Đàn bà uống rượu... Vốn sinh ra và lớn lên tại phố Nhà Chung, nhà văn Việt Hà luôn là người kể chuyện Hà Nội qua những tạp văn, tuỳ bút rất duyên dáng và tinh tế. Nhà văn chia sẻ, Tết Trung thu là kỳ lễ quan trọng trong phong tục và đời sống tinh thần của người Việt. Một cái Tết đoàn viên và an lành cùng người thân yêu và gia đình, nó vốn không chỉ dành riêng cho thiếu nhi mà dành cho cả người lớn. 

Với nhà văn Nguyễn Việt Hà, Tết Trung thu mang màu sắc tôn giáo rất nổi bật – Phật giáo. Tết Trung thu xưa, người Hà Nội vẫn tuân theo các phong tục hiện nay như: bày mâm ngũ quả, bánh nướng, bánh dẻo, kết đèn ông sao, vẽ mặt nạ giấy bồi… Trung thu xưa không có gì nhiều vì thời đó rất khó khăn, mua bánh nướng, bánh dẻo phải bằng tem phiếu. Thuở xưa ở Hà Nội, nổi tiếng có bánh nướng bà Dần (phố Cầu Gỗ), còn những người trung lưu trở lên thì hay mua bánh nướng tại số nhà 71 Hàng Đường, hiệu Tùng Liên có hình cô tiên cầm đàn, hiệu bánh 90 Hàng Buồm… Tuy nhiên, gần đây, một số địa chỉ nổi tiếng đó đã bị mai một đi ít nhiều.

Vào những ngày Trung thu xưa ở Hà Nội, soạn mâm cỗ đón trăng Thu thường do các thiếu nữ thanh tân đảm đương. Hồi đấy sao có nhiều quý cô khéo tay đến vậy. Làm con chó xù xinh trắng bằng bưởi là chuyện nhỏ, họ còn cầu kỳ tạo ra những mâm cỗ độc đáo. Ví như hình ông Lã Vọng câu cá bằng đủ các loại quả chẳng hạn... Dân phố nườm nượp đi xem bày cỗ. Khá nhiều thiếu nữ ở Hàng Đào, Hàng Gai… đã ngấm ngầm chọn được chồng trong đêm trăng rằm trong suốt ấy...

Và cho dù Hà Nội hôm nay đã hầu như tuyệt truyền những thiếu nữ biết soạn cỗ, mà chỉ còn các nàng nhí nhảnh đi phá cỗ, nhưng không hiểu sao bọn họ vẫn ngấm ngầm chọn được chồng tuấn tú. Có vài chàng sau khi hôn nhân xong xuôi rồi thì thở dài giải thích, bởi đêm rằm của cái năm sai lầm ấy, phố cổ ngập tràn lãng mạn ánh trăng...