Những tác hại của việc giảm cân cấp tốc

Giảm cân nhanh, nhịn ăn cũng có nghĩa là nhịn sống. Bởi từ nhịn ăn có thể dẫn đến nguy cơ tử vong, nhất là đối với những người có tiền sử về bệnh gan, huyết áp thấp, tiểu đường và những người trên độ tuổi 40. Hiện tượng choáng váng, hoa mắt, thiếu máu, ngất... cũng thường xảy ra”. Còn trà giảm cân - thứ “thần dược” chữa béo phì - thực sự hoàn toàn khác xa với những gì mà nhà sản xuất quảng cáo

Khi trà giảm cân được coi là "thần dược"
Rất nhiều phụ nữ khi nghe nhắc đến tên trà giảm cân Tam Điệp đều tỏ ra sợ hãi. Họ là những người có thân hình không mấy mảnh mai, nhất là ở tuổi trung niên, mỡ thừa không biết từ đâu cứ “ùn ùn” kéo về. Có chị vòng bụng còn to hơn vòng ngực đã rất khổ sở bởi những lời trêu ghẹo và mỗi ngày phải mất đến hàng tiếng đồng hồ loay hoay trước tủ quần áo để xem ăn mặc thế nào để trông có vẻ gầy bớt.

Hiện nay, với những gia đình có của ăn của để, giải phẫu thẩm mỹ là một cứu cánh bởi lượng mỡ thừa sẽ được hút đi một cách chóng vánh, có thể làm giảm đến khoảng chục cm ngay lập tức. Thời gian gần đây, một loạt các phương pháp giảm béo đã được các thẩm mỹ viện quảng cáo rầm rộ; Từ phương pháp phi thuyền, quấn nóng, quấn lạnh, mát xa... Còn những người thuộc tầng lớp bình dân thì thường tìm đến các hiệu thuốc, siêu thị... để mua các loại trà giảm béo - mà trà Tam Điệp nói trên là một ví dụ. Chỉ cần uống một, hai gói trà là đã thấy ngay tác dụng! Chị Nguyễn Kim Hoa ở ngõ Thổ Quan, Tôn Đức Thắng, Hà Nội kể: “Sau khi uống trà, cả ngày tôi chỉ làm được mỗi một việc là chạy vào toa-lét. Người bải hoải, mất nước. Môi khô, cơ thể lả đi như bị suy kiệt”. Hiện nay, có rất nhiều người quá lạm dụng vào các loại trà, thuốc giảm cân, cho đó là “thần dược” và sử dụng liên tục. Nhưng ngược lại với những gì họ mong đợi, sau vài tuần lễ uống trà giảm cân cơ thể sẽ bị mất nước, có trường hợp phải vào bệnh viện điều trị. Và sau đó, cơ thể “đòi hỏi” phải ăn nhiều hơn, làm tăng cân liên tục, thậm chí gấp đôi số cân họ đã phải chịu kiêng khem để giảm xuống.

Những tác hại của việc nhịn ăn để giảm cân
Qua một cuộc khảo sát về vóc dáng, cơ thể học sinh do Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM phối hợp với Sở Giáo dục TPHCM thực hiện, với khoảng 1.200 học sinh từ 12-16 tuổi bằng các phương pháp cân đo, phỏng vấn và tự ước đoán về vóc dáng mình dựa trên hình vẽ, các tiêu chuẩn dinh dưỡng của Tổ chức Y tế Thế giới. Kết quả: 23,7% nữ sinh có vóc dáng cân đối nghĩ rằng mình gầy; 23,3% cho rằng mình thừa cân; 38,7% muốn giảm cân và 1,9% suy dinh dưỡng muốn duy trì số cân hiện tại. Qua đó có thể thấy lớp trẻ, nhất là các thiếu nữ ngày nay thường xuyên bị ám ảnh với ý nghĩ mình quá béo, dù rằng thực tế không hẳn vậy. Quan niệm “gầy mới là mốt” đã ăn sâu vào suy nghĩ của nhiều cô gái trẻ, cố bắt chước người mẫu, diễn viên “càng gầy càng hấp dẫn”. Và cách đơn giản nhất để có thân hình lý tưởng là nhịn ăn. Em Lê Thanh Mai, học sinh trường PTTH Việt - Đức cho biết thực đơn hàng ngày của mình gồm: “Sáng một cốc sữa chua. Trưa một bát cơm, tối không ăn gì cả, chỉ uống nước hoa quả”. Sau hai tháng ăn kiểu “hành xác” ấy, từ một cô gái đầy đặn, cao 1,6m, nặng 49kg, Mai đã xuống cân còn 43kg. Mặt cô xanh tái, thỉnh thoảng bị hạ đường huyết ngất xỉu. Mấy lần bạn bè cùng lớp đã phải khiêng cô xuống trạm xá. Dù vậy, mặc thầy cô, bố mẹ và bạn bè khuyên ngăn, Mai vẫn nhất định giữ nguyên các bữa ăn như trước.

Hiện nay, trên rất nhiều trang Web cũng có các bài hướng dẫn ăn kiêng giảm cân cấp tốc. Một tuần giảm 2kg, 13 ngày giảm từ 7-20kg. Người có nhu cầu nghe mừng rỡ như bắt được vàng, còn bác sĩ nghe thì... phát hoảng. Tôi đã từng tiếp xúc với những người ăn kiêng theo bài ăn giảm cân trong vòng 13 ngày. Thực đơn bữa sáng là một tách cà phê, và hầu như trong suốt 13 ngày người ăn kiêng không được phép ăn bất cứ món gì có tinh bột. Hai phụ nữ tôi gặp đang thực hiện cách giảm cân này cho biết, các chị hầu như chỉ nằm trên giường chờ đến bữa. Lúc nào bụng cũng cồn cào, hoa mắt, chóng mặt. Đúng là sau khi thực hiện cân nặng cũng có giảm, nhưng chỉ 3-4 kg là nhiều lắm. Sau đó, ăn bù lại còn làm tăng cân nhanh hơn lúc chưa ăn kiêng.

Giảm cân nhanh, nhịn ăn cũng có nghĩa là nhịn sống. Thạc sĩ Lê Thị Hải, Trưởng phòng khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Việt Nam cho biết: “Từ nhịn ăn có thể dẫn đến nguy cơ tử vong, nhất là đối với những người có tiền sử về bệnh gan, huyết áp thấp, tiểu đường và những người trên độ tuổi 40. Hiện tượng choáng váng, hoa mắt, thiếu máu, ngất... cũng thường xảy ra”. Còn trà giảm cân - thứ “thần dược” chữa béo phì - thực sự hoàn toàn khác xa với những gì mà nhà sản xuất quảng cáo. Một số loại trà trên nhãn có ghi thành phần vỏ quả senna, chứa hợp chất anthraglucosides, nhưng đây là chất nếu dùng lâu dài có thể gây ung thư. Các loại trà này làm người uống tiểu nhiều, khiến cơ thể mất nước chứ không tiêu mỡ. Đầu tiên, người dùng có cảm giác gầy đi, nhưng dùng lâu dài niêm mạc ruột sẽ bị tổn thương, gây ra bệnh mà Tây y vẫn gọi là bệnh do thuốc nhuận trường. Bệnh này rất khó chữa, nếu kéo dài sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng. Chẳng hạn như chất Corein, Docerpa có tác dụng hút nước gây trương, nở, tạo cảm giác chán ăn rất khó chịu, tác động lên hệ thần kinh trung ương làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim.

Mặc dù béo phì là một bệnh cần chữa trị, nhưng không được phép giảm cân quá nhanh bằng các biện pháp sai khoa học. Đối với trẻ em, tuyệt đối phụ huynh không được bắt trẻ nhịn ăn để chống béo. Nên biết trẻ đang trong độ tuổi phát triển rất cần đến dinh dưỡng, đặc biệt là chất đạm, vitamin và khoáng chất; Năng lượng không chỉ giúp trẻ phát triển về thể chất mà còn giúp tăng cường trí não. Cách tốt nhất là khuyến khích trẻ tập luyện thể thao, vận động nhiều, cho trẻ ăn đủ nhu cầu, không ăn vặt. Những người có chức năng gan kém không tổng hợp được nhiều Glucogen, hoặc khả năng điều tiết của tuyến tụy kém, nhịn ăn sẽ dẫn đến hạ đường huyết, hôn mê. Sau khi nhịn ăn, thường có hai khả năng xảy ra: 1/ Sau đó thèm ăn trở lại và ăn rất nhiều, khối lượng đường trong máu tăng cao, kích thích sản xuất Insulin ở tuyến tụy hấp thụ lượng đường vào máu. 2/ Hoặc sau đó cơ thể suy nhược thực sự, không thể ăn trở lại làm tuyến tiêu hóa ngừng hoạt động, khiến cơ thể suy sụp không thể phục hồi. Như vậy, chính quan niệm và nhận thức sai lệch về vóc dáng của nhiều em gái vị thành niên đã dẫn đến các rối loạn về hành vi ăn uống. Do đó một số bác sĩ đã có ý kiến, nhà trường nên đưa vào chương trình giảng dạy những kiến thức và kỹ năng tự đánh giá tình trạng dinh dưỡng bản thân theo chỉ số BMI (chỉ số do Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra), kiến thức về thực phẩm để giúp trẻ vị thành niên có cách ứng xử thích hợp với thể trạng cơ thể mình.

Minh Châu