Ngắn & rất ngắn: "Nốt trầm" dài của người phụ nữ

Ngay khi phát hành, nhiều người đã đoán tên cuốn sách "Ngắn & rất ngắn" sẽ trở thành câu cửa miệng của mọi người trong đời sống, hoặc có thể sẽ được dùng để chỉ một trào lưu hay chí ít là những câu chuyện ngắn, rất ngắn đang thịnh hành trong đời sống văn học. Chỉ với 150 trang nhưng "Ngắn & rất ngắn" (NXB Thanh Niên và Phương Nam Book ấn hành) chứa đựng những lát cắt tinh tế của cuộc sống. Tác giả cuốn sách không phải là người viết văn chuyên nghiệp, kẻ Nam người Bắc, họ là PGS-TS Nguyễn Thị Minh Thái và TS khảo cổ Nguyễn Thị Hậu.

TS nghệ thuật Nguyễn Thị Minh Thái nổi tiếng với những bài báo, phê bình sân khấu sắc sảo, hay những bài viết chân dung nghệ sĩ… là người đã quen viết lách, quen với con chữ. Còn nhà khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu, là Phó tổng Hội Sử học Việt Nam, thường viết những câu chuyện ngắn và rất ngắn trên facebook của mình, nhiều truyện đã đăng trên Báo Tuổi Trẻ cuối tuần. Nói về việc tại sao lại viết ngắn và rất ngắn như vậy, TS Nguyễn Thị Hậu cho biết, chị viết ngắn vì không thể viết dài: "Công việc của nhà khảo cổ học tạo cho tôi thói quen viết ngắn và chính xác". Còn Nguyễn Thị Minh Thái bảo chị cố tình và vô tình viết ngắn. Cố tình là cố tình viết, còn vô tình mà viết ngắn, chứ không chủ đích làm truyện mình ngắn và rất ngắn đi.

Nguyễn Thị Minh Thái mang tới tập truyện 10 truyện ngắn còn Nguyễn Thị Hậu có loạt rất ngắn thành từng chùm "Những mảnh vỡ 1", "Những mảnh vỡ 2"… đan xen vào nhau, khiến độc giả lúc thắt lòng với một câu chuyện của Nguyễn Thị Hậu, khi lại trải lòng, suy tư miên man cùng Nguyễn Thị Minh Thái.

Những câu chuyện trong "Ngắn & rất ngắn" đều là những chuyện vợ chồng thân thương mà chua xót, ngọt ngào xen lẫn đắng cay. Do công việc, đam mê, quan hệ đồng nghiệp, xã hội… tạo ra những mảnh vỡ trong gia đình khiến vợ chồng bất đồng, con cái chia lìa. Tất cả đều là những chuyện xảy ra trong đời sống người phụ nữ hiện đại. Không giống với những cô nàng váy ngắn chân dài, shoping, đồ hiệu, fast food của dòng văn học chick flick đang lên ngôi, người phụ nữ trong "Ngắn & rất ngắn" đầy trải nghiệm với cuộc sống.

Sự trải nghiệm, chín chắn không khiến họ mất đi những khát khao đi tới cùng cảm xúc như trong "Chạy nắng", hay sống hết mình cho tình yêu bất chấp mọi rào cản ở "Phiêu lưu". Người phụ nữ trong "Ngắn & rất ngắn" đều mang dáng dấp của nữ trí thức, họ trải qua những "nốt trầm" dài của người phụ nữ trong đời sống hiện đại, đó là chuyện "Tình ảo" của những người quen nhau trên mạng, là chuyện được và mất giữa hai người bạn trong "Bạn gái", là cái sự "em vẫn mãi ở bên anh" dù phải chứng kiến cảnh người yêu mình cưới một cô gái khác trong "Rượt đuổi"…

Tuy không phải là những nhà văn chuyên nghiệp, song cả hai nữ tác giả đều tạo được phong cách riêng. Nguyễn Thị Minh Thái với những câu văn dài vừa phải, miêu tả cảm xúc, thói quen, tình huống của những nhân vật khiến người đọc bâng khuâng nhớ về những con người, quang cảnh Hà Nội thanh lịch. Những "mẩu" rất ngắn của Nguyễn Thị Hậu thoạt tiên tưởng là truyện cười nhưng đọc câu kết lại thấy nặng trĩu, đắng ngắt những suy tư…