Chủ tịch nước trình bày Tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP

Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cho biết, Hiệp định CPTPP gồm 7 điều và 1 phụ lục quy định về mối quan hệ với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP đã được 12 nước ký ngày 6-2-2016 tại New Zealand cũng như xử lý các vấn đề khác liên quan đến tính hiệu lực, rút khỏi hay gia nhập Hiệp định CPTPP.

Theo đó, về cơ bản Hiệp định CPTPP giữ nguyên nội dung của Hiệp định TPP nhưng cho phép các nước thành viên tạm hoãn 20 nhóm nghĩa vụ, gồm 11 nghĩa vụ liên quan đến chương sở hữu trí tuệ, chương mua sắm của Chính phủ, chương quản lý hải quan và tạo thuận lợi thương mại, đầu tư, thương mại dịch vụ xuyên biên giới, dịch vụ tài chính, viễn thông, môi trường, minh bạch hóa và chống tham nhũng.

Hiệp định quy định nhiều vấn đề từ thương mại truyền thống như mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ, đầu tư đến các vấn đề ít truyền thống hơn như mua sắm của các cơ quan Chính phủ, thương mại điện tử, doanh nghiệp nhà nước, và mở rộng đến các vấn đề phi truyền thống trong đàm phán, ký kết các hiệp định tự do thương mại, như lao động, môi trường, chống tham nhũng trong thương mại và đầu tư. Hiệp định CPTPP được đánh giá là một hiệp định tự do thương mại chất lượng cao và toàn diện, với mức độ cam kết sâu nhất từ trước đến nay.

Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, việc tham gia và sớm phê chuẩn Hiệp định CPTPP giúp Việt Nam thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với đổi mới và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; khẳng định vai trò và vị thế địa chính trị quan trọng của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á cũng như châu Á - Thái Bình Dương, thực sự nâng cao vị thế của Việt Nam trong khối ASEAN cũng như trên trường quốc tế.

Việc tham gia CPTPP vừa giúp Việt Nam có điều kiện nâng cao nội lực ứng phó trong bối cảnh tình hình chính trị - an ninh thế giới và khu vực đang thay đổi nhanh chóng, diễn biến phức tạp, khó lường, vừa giúp củng cố vị thế để thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa đi đôi với củng cố, tăng cường sự đan xen lợi ích, làm sâu sắc mối quan hệ giữa Việt Nam và các nước thành viên CPTPP, đặc biệt là các nước thành viên có quan hệ đối tác chiến lược với Việt Nam.

Bên cạnh đó, Chủ tịch nước cũng cho biết, tham gia CPTPP cũng đặt ra những thách thức về kinh tế - xã hội, thu ngân sách, hoàn thiện khung khổ pháp lý, thể chế. Việc mở cửa các hoạt động kinh tế, đi kèm với các quy định về lao động, minh bạch hóa, chống tham nhũng… đòi hỏi Việt Nam cần chủ động, nỗ lực đổi mới, tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật, thiết lập các cơ chế quản lý để vừa phù hợp với các điều ước quốc tế nhưng cũng bảo đảm vững chắc sự ổn định về chính trị - xã hội.

Hiệp định CPTPP sẽ có hiệu lực sau 60 ngày kể từ ngày mà ít nhất 6 nước ký kết hoặc ít nhất 50% số nước ký kết Hiệp định thông báo bằng văn bản với Cơ quan lưu chiểu về việc đã hoàn thành các thủ tục pháp lý cần thiết của nước đó. Các thỏa thuận song phương cũng có hiệu lực cùng thời điểm với Hiệp định CPTPP.

Theo Tờ trình của Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước trình Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP thì Chính phủ đề xuất Hiệp định CPTPP và các văn kiện kèm theo được phê chuẩn tại kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIV. Chính phủ không có kiến nghị bảo lưu bất kỳ nội dung nào của Hiệp định. Chính phủ kiến nghị áp dụng trực tiếp những cam kết đã đủ rõ, đủ chi tiết và có thể áp dụng trực tiếp theo quy định của Luật Điều ước quốc tế.

Trên cơ sở rà soát danh mục các luật, pháp lệnh, nghị định cần sửa đổi, bổ sung, ban hành mới để phù hợp với các cam kết trong Hiệp định thì Chính phủ kiến nghị sửa đổi, bổ sung 12 văn bản, gồm 8 luật và 4 nghị định của Chính phủ; kiến nghị ban hành mới 7 văn bản, gồm 6 nghị định và 1 quyết định của Thủ tướng Chính phủ; kiến nghị gia nhập 3 điều ước. Cùng với đó, trong quá trình thực hiện, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát các văn bản quy phạm pháp luật và có kiến nghị để sửa đổi, bổ sung kịp thời.

Cũng trong phiên làm việc, Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo thuyết minh Hiệp định CPTPP cùng các văn kiện liên quan; Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu trình bày Báo cáo thẩm tra về việc phê chuẩn Hiệp định CPTPP cùng các văn kiện liên quan. Qua thẩm tra, Ủy ban Đối ngoại nhận thấy, việc phê chuẩn Hiệp định CPTPP là thể hiện quyết tâm chính trị, phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước và có tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Do vậy, Ủy ban Đối ngoại kính trình Quốc hội phê chuẩn Hiệp định CPTPP cùng các văn kiện liên quan.

Ngay sao đó, các đại biểu Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về nội dung này.

Đại biểu Lê Quân (Đoàn Hà Nội) khẳng định, việc tham gia Hiệp định không chỉ giúp tăng trưởng GDP, xuất khẩu mà còn tạo việc làm, giúp chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao trình độ lao động. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Quốc Bình (Đoàn Hà Nội) lại băn khoăn về chênh lệch trình độ phát triển kinh tế giữa nước ta với các nước thành viên và cho rằng, Chính phủ cần kiểm soát chặt chẽ những rủi ro, thách thức và có phương án chủ động ứng phó, nhằm hạn chế tối đa tác động tiêu cực trong quá trình triển khai thực hiện.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Hoàng Trung Hải cho rằng, khi được Quốc hội thông qua, Chính phủ cần tuyên truyền rộng rãi nội dung Hiệp định đến những đối tượng chịu tác động trực tiếp, nhất là các doanh nghiệp, để có phương án chủ động, tích cực tham gia các cam kết của Hiệp định.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân và đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP Hồ Chí Minh) lại nêu những hạn chế trong lĩnh vực nông nghiệp và đề nghị Chính phủ có biện pháp cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, tổ chức lại sản xuất, thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất, kinh doanh… qua đó nâng cao năng suất, chất lượng nông sản. Đại biểu Trần Thanh Mẫn (Đoàn TP Cần Thơ) đề nghị cơ quan chức năng sớm xem xét ban hành các cơ chế, chính sách cụ thể giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức khi tham gia Hiệp định...