“Trang trắng” của Nobel 2018

Tuy nhiên, mùa Nobel năm nay dường như không thể trọn vẹn khi lần đầu tiên trong hơn 70 năm qua, Viện Hàn lâm khoa học Thụy Điển buộc phải đưa ra quyết định hoãn trao giải Nobel Văn học sau loạt cáo buộc quấy rối tình dục liên quan đến một nhiếp ảnh gia có mối liên hệ với cơ quan này.

Giải Nobel Văn học 2018 bất ngờ trở thành “Trang trắng” xuất phát từ bê bối của nhiếp ảnh gia người Pháp Jean-Claude Arnault, chồng của nhà thơ Katarina Frostenson, thành viên Viện Hàn lâm khoa học Thụy Điển. Ít nhất 18 phụ nữ đã cáo buộc nhà nhiếp ảnh này có hành vi quấy rối tại một số địa điểm thuộc sở hữu của Viện Hàn lâm tại Stockholm (Thụy Điển) và Paris (Pháp) trong suốt 20 năm qua. Đáng chú ý, một cuộc điều tra độc lập đã phát hiện việc Viện này từng nhận được một lá thư từ năm 1996 thông báo về hành vi tấn công tình dục ở diễn đàn văn hóa của ông Arnault. Điều này chứng tỏ những tai tiếng vừa qua không phải là lần đầu tiên Viện nghe được về hành động bê bối của nhiếp ảnh gia người Pháp.

Ngoài ra, ông Arnault còn bị cáo buộc cố tình làm rò rỉ thông tin của Hội đồng trao giải và đã 7 lần tiết lộ tên người thắng giải Nobel Văn học, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín của Viện Hàn lâm khoa học Thụy Điển. Chính cơ quan này cũng bị cáo buộc đã vi phạm các quy định về tài chính khi tài trợ cho một diễn đàn văn hóa của vợ chồng ông Arnault và cố tình làm ngơ trước các cáo buộc tấn công tình dục của ông này - vốn là một người có tiếng trong giới nghệ thuật Thụy Điển. Nhiều thành viên trong Hội đồng chấm giải Nobel Văn học đã chủ động ra đi, trong khi Thư ký thường trực của cơ quan này là bà Sara Danius cũng từ chức do bị chỉ trích về cách thức xử lý vụ bê bối.

Một giải thưởng thay thế mang tên New Academy vừa được lập ra vào đầu tháng 7 bởi Tổ chức New Academy, với sự tham gia của hơn 100 văn nghệ sĩ. Trong thông cáo của mình, Viện Hàn lâm khoa học Thụy Điển thừa nhận đang trải qua cuộc khủng hoảng và xói mòn lòng tin nghiêm trọng, đồng thời bày tỏ sự nuối tiếc sâu sắc trước việc lá thư tố cáo ông Arnault từ năm 1996 đã không được quan tâm đúng mực và không có biện pháp nào được đưa ra để điều tra các cáo buộc. Vụ bê bối còn gây chia rẽ nội bộ Viện Hàn lâm, khi 8 thành viên bỏ phiếu chấp thuận cho bà Katarina giữ nguyên vị trí của mình, trong khi 6 người khác yêu cầu bà từ chức. Trước áp lực từ dư luận, bà Katarina cho biết sẽ không tham gia công việc của Viện vào thời gian tới.

Tòa án Stockholm vừa tuyên án ông Arnault 2 năm tù giam vì tội cưỡng hiếp - mức án thấp nhất của tội danh này trong luật pháp Thụy Điển. Các thẩm phán cho biết, đã có bằng chứng đầy đủ để buộc tội ông này, bao gồm báo cáo trong phiên tòa của bên nguyên và lời khai của một số nhân chứng. Tuy vậy, luật sư của ông Arnault khẳng định sẽ kháng cáo đến cùng với lý do các bằng chứng được đưa ra không đủ sức thuyết phục.