Theo dõi Báo Hànộimới trên

Huyền thoại Không quân Liên Xô khiến Không quân Đức khiếp sợ

Thu Hằng| 08/05/2020 14:27

(HNMO) - Nguyên soái Không quân Alexander Pokryshkin (1913 - 1985) là phi công Xô Viết xuất sắc nhất trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. Ông là người đầu tiên được phong danh hiệu Anh hùng Liên bang ba lần - một thành tích vẻ vang mà rất hiếm người đạt được.

Mỗi khi nghe đến tên huyền thoại Pokryshkin đang ở trên bầu trời, Không quân Đức đều khiếp sợ.

“Hãy coi chừng, Pokryshkin đang bay!”

Trong cuộc diễu binh mừng chiến thắng trên Quảng trường Đỏ ngày 24-6-1945, Đại tá, Sư đoàn trưởng ba lần Anh hùng Liên bang Alexander Pokryshkin vinh dự dẫn đầu đoàn quân. Tuy mới ở tuổi 32 nhưng Pokryshkin đã là nhà chiến thuật lớn của Không quân Xô Viết. Chính ông là người đã thay đổi hầu như toàn bộ chiến thuật không chiến lỗi thời của quân đội Liên Xô khi phát xít Đức đưa ra chiến tranh chớp nhoáng vào năm 1941, dẫn tới ưu thế sau này của Không quân Liên Xô khi đối đầu Không quân Đức quốc xã.

“Hãy coi chừng, Pokryshkin đang bay!” - đó là lời cảnh báo thường xuyên của biên đội trưởng Không quân Đức mỗi lần chuẩn bị “quần nhau” trên trời với biên đội Không quân Xô Viết do Pokryshkin chỉ huy.

Alexander Pokryshkin sinh ra trong một gia đình công nhân ở tỉnh Novosibirsk. Năm 1932, Pokryshkin tình nguyện nhập ngũ vào trường không quân và được xếp học thợ máy. Từ năm 1934 đến tháng 11-1938, Pokryshkin là công nhân cơ khí hàng không tại Sư đoàn bộ binh số 74.

Trong kỳ nghỉ mùa Đông năm 1938 tại nhà nghỉ của lực lượng không quân, Pokryshkin gặp một viên phi công thử nghiệm nổi tiếng và số phận anh đã có một ngã rẽ mới. Anh chuyển sang học lái và hoàn thành chương trình huấn luyện phi công dân dụng chỉ trong 17 ngày thay vì một năm. Năm 1939, Pokryshkin gia nhập Trung đoàn phi công chiến đấu số 55 với quân hàm Thượng úy.

Tháng 6-1941, trung đoàn của Pokryshkin đóng tại Moldavia gần biên giới và ngay ngày đầu của Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, ngày 22-6-1941, sân bay của trung đoàn đã bị máy bay ném bom Đức oanh tạc.

 Huyền thoại Alexander Pokryshkin (thứ 2 từ trái sang) cùng đồng đội trên Quảng trường Đỏ sau khi nhận Huân chương Sao vàng Anh hùng Liên bang năm 1944.

Trong những tuần chiến đấu đầu tiên, Pokryshkin và đồng đội thường xuyên phải rút lui, thông tin liên lạc kém, phải đối mặt với đối phương có lực lượng vượt trội. Pokryshkin nhanh chóng nhận ra điểm lạc hậu của học thuyết chiến tranh Xô Viết. Ông đã ghi chép cẩn thận mọi chi tiết của các trận không chiến mà mình và đồng đội tham gia, từ đó đưa ra những phân tích tỉ mỉ cho từng sự kiện.

Mùa thu năm 1941, Pokryshkin lái chiếc MiG-3 cất cánh trong điều kiện mưa tuyết sau khi hai đồng đội đã cất cánh thất bại với nhiệm vụ xác định vị trí đoàn xe tăng Đức mà Hồng quân vừa mất dấu. Sau khi bay nhiều giờ ở tầm thấp với lượng nhiên liệu hạn hẹp và điều kiện thời tiết phức tạp, cuối cùng ông đã tìm thấy mục tiêu và trở về căn cứ an toàn với thông tin quý giá về vị trí của chúng. Nhờ thành tích này, Pokryshkin đã được tặng thưởng Huân chương Lênin.

Đóng góp đáng chú ý nhất của Pokryshkin và cũng là thành tích ấn tượng nhất của ông trong Thế chiến thứ hai là tại mặt trận Kuban năm 1943. Vùng phía Đông của bán đảo Crimea khi đó là chiến trường ác liệt giữa Không quân Liên Xô đóng ở Kuban và Không quân Đức đóng ở Crimea. Trung đoàn của Pokryshkin phải đối đầu với các đơn vị máy bay chiến đấu nổi tiếng của Đức như JG 51, JG 52 và JG 3. Pokryshkin đã đề xuất chiến thuật mới tấn công bằng nhiều loại vũ khí trên cùng một độ cao, sử dụng radar mặt đất để điều khiển, chiến thuật này đã dẫn tới thắng lợi lớn đầu tiên của Không quân Liên Xô trước Không quân Đức.

Một trong những trận không chiến nổi tiếng nhất mà Pokryshkin tham gia là vào ngày 29-4-1943, khi 8 máy bay do Pokryshkin dẫn đầu có sự chỉ huy từ mặt đất đụng độ với một tốp máy bay đối phương. Các phi công Liên Xô đã hạ 12 chiếc Stuka, trong đó riêng Pokryshkin hạ 5 chiếc.

Phi công tiêm kích huyền thoại

Trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại của nhân dân Liên Xô chống phát xít Đức xâm lược (1941-1945), Alexander Pokryshkin vinh dự là người đầu tiên được 3 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng Liên bang liên tiếp trong 2 năm 1943, 1944. Đặc biệt, sau lần ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng lần thứ ba, Tổng thống Mỹ F.Roosevelt đã gửi lời khen ngợi: “Pokryshkin là phi công máy bay tiêm kích giỏi nhất của khối Đồng minh”.

Alexander Pokryshkin không chỉ là một phi công chiến thuật tuyệt vời mà còn là người vô cùng dũng cảm, luôn dẫn đầu phi đội máy bay chiến đấu khi ra trận.

 Nguyên soái Không quân Alexander Pokryshkin với cháu ngoại Katya năm 1983.

Trong cuốn hồi ký “Bầu trời chiến tranh” ông viết: “Tôi hiểu rõ rằng mình được khen thưởng cao cũng là nhờ công sức của các bạn chiến đấu. Không được sự hỗ trợ mạnh mẽ của các bạn tôi khó có thể hạ được đến nửa số máy bay được coi là tôi đã bắn rơi. Đúng là tôi sẵn sàng hy sinh trong các cuộc không chiến với kẻ thù, nhưng sự táo bạo của tôi bao giờ cũng tìm được chỗ dựa trong sự hiệp đồng có hiệu quả với đồng chí hộ vệ và các phi công khác”.

Vị chỉ huy của bộ phận thông tin liên lạc trung đoàn nơi Pokryshkin phục vụ khẳng định: “Đã nhiều lần tôi được nghe các hoa tiêu của Không quân Đức thông báo cho các phi công mình đang bay trên không: “Chú ý! Chú ý! Pokryshkin đang bay trên không!”. Còn có những lần các quan sát viên Không quân Đức thông báo rõ ràng bằng vô tuyến cho phi công đang tham gia trận đánh rằng, Pokryshkin đang trên bầu trời”.

Kết thúc chiến tranh, Pokryshkin đã thực hiện 650 chuyến bay, tham gia 156 trận không chiến, bắn rơi 59 máy bay, nhiều lần yểm trợ đồng đội hạ hàng loạt máy bay đối phương. Các nhà nghiên cứu sau khi tìm hiểu cuốn sổ ghi chép các trận đánh của phi công huyền thoại này, đều khẳng định rằng các con số thống kê, ghi chép chính xác số lượng máy bay Đức do ông hạ có thể là một con số lớn hơn. Tuy nhiên, người phi công kiệt xuất lại rất bình thản: “Điều chính yếu là ở chỗ sư đoàn của chúng tôi đã bắn hạ được 1.174 máy bay phát xít xâm lược. Tất cả đã được ghi chính xác trong bảng vàng của sư đoàn qua cuộc chiến”.

Những năm tháng hòa bình

Chiến tranh kết thúc, Anh hùng Alexander Pokryshkin vẫn say mê với sự nghiệp bay nhưng chuyển sang nghiên cứu kỹ thuật phản lực. Chính ông là người lái thử nghiệm chiếc phản lực MiG-9 đầu tiên, sau đó là nhiều kiểu máy bay phản lực thử nghiệm khác của Xô Viết.

Tốt nghiệp Học viện Quân sự Phrunde, năm 1953, ông được phong hàm Thiếu tướng và đến năm 1972 thì được phong quân hàm Nguyên soái không quân. Ông là thành viên danh dự của Đoàn Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên Xô giai đoạn 1979-1984.

Nơi yên nghỉ cuối cùng của huyền thoại Alexander Pokryshkin tại Nghĩa trang danh nhân Novodevichy.

Nguyên soái Alexander Pokryshkin từng là Tư lệnh Không quân Xô Viết giai đoạn 1968-1971. Ông cho rằng, người chỉ huy chỉ có thể mang lại hiệu quả tốt trong công việc khi họ giữ được sự bình tĩnh, tự tin và niềm lạc quan trong những tình huống khó khăn, phức tạp nhất. Và điều quan trọng là phải không ngừng học tập, trau dồi bản lĩnh để tiếp thu những kiến thức khoa học mới ngày càng cao hơn, hiện đại hơn.

Trở thành “người của công chúng”, Nguyên soái Pokryshkin tham gia nhiều hoạt động giáo dục thế hệ trẻ. Cuốn hồi ký “Bầu trời chiến tranh” của ông là bản anh hùng ca ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng của lớp lớp thanh niên Xô Viết trong quân đội, tiêu biểu là những phi công, thợ máy, chỉ huy đã hăng say trong học tập và dũng cảm trong chiến đấu, góp phần vào thắng lợi cuối cùng của cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.

(0) Bình luận
Nổi bật
Đừng bỏ lỡ
Huyền thoại Không quân Liên Xô khiến Không quân Đức khiếp sợ

(*) Không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý bằng văn bản của Báo Hànộimới.