Bộ trưởng Giao thông - Vận tải: Chỉ định thầu dự án giao thông vì luật cho phép

Trả lời chất vấn của đại biểu Trương Trọng Nghĩa (Đoàn TP Hồ Chí Minh) về có hay không tình trạng nhiều dự án giao thông được chỉ định thầu hoặc có tổ chức đấu thầu nhưng dàn xếp, tạo đặc quyền cho chủ đầu tư khiến dự án đội vốn, kéo dài, giải pháp để xử lý việc này, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải (GT-VT) Nguyễn Văn Thể cho biết: Không có dự án nào không tổ chức đấu thầu, không tổ chức công khai trên website của Bộ Kế hoạch và Đầu tư với thời hạn theo quy định 1 tháng. Trong 1 tháng đó, các nhà đầu tư quan tâm sẽ nghiên cứu thông tin, hồ sơ để tham gia đấu thầu dự án. Với dự án có từ 2 nhà đầu tư tham gia trở lên Bộ GT-VT sẽ tổ chức đấu thầu theo luật định.

Tuy nhiên, thời gian qua, rất nhiều dự án BOT được triển khai, nhiều nhà đầu tư chưa rõ thủ tục dự án BOT, ít nhà đầu tư quan tâm nên có dự án chỉ có 1 nhà đầu tư tham gia nên Bộ không thể tổ chức đấu thầu. Một số dự án được kéo dài thời gian thông báo để mong muốn có thêm nhà đầu tư, liên doanh tham gia để tổ chức đấu thầu nhưng không có.

“Căn cứ Luật cho phép, Bộ GT-VT chỉ định thầu vì chỉ có 1 nhà đầu tư tham gia. Vì bức xúc của địa phương mong muốn có hạ tầng, bà con trông chờ nên phải chỉ định thầu. Việc này đã được Thanh tra Chính phủ, cơ quan chức năng giám sát chặt chẽ. Vì vậy, việc chỉ định thầu là phương án bắt buộc”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Về việc đấu thầu có hình thức hay không, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể, Luật Đấu thầu rất chặt, thông báo mời thầu, đưa ra hồ sơ mời thầu, tổ chức đấu thầu, các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra giám sát việc thực hiện Luật Đấu thầu. Tất cả các hoạt động liên quan đến đấu thầu đều được kiểm tra giám sát chặt chẽ, khi phát hiện có hiện tượng thông thầu, vi phạm thì căn cứ vào Luật Đấu thầu xử lý.

Bộ trưởng Bộ GT-VT thừa nhận có tình trạng dự án giao thông kéo dài gây lãng phí. “Khi đấu thầu, các nhà đầu tư mong muốn nhận được nhiều dự án, tham gia nhiều dự án nên có một số nhà thầu trúng nhiều dự án nhưng ở rải rác các địa phương, việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương chưa được chặt chẽ, nhà thầu trúng một số dự án nhưng yếu kém về năng lực tài chính không đáp ứng được cùng một thời điểm thực hiện nhiều dự án nên một số công trình chậm dẫn đến lãng phí”, người đứng đầu Bộ GT-VT lý giải.

Về góc độ Bộ GT-VT, hằng tháng, hằng quý, thậm chí có thời điểm hằng tuần Bộ họp giao ban để kiểm tra giám sát tiến độ thực hiện của các nhà đầu tư với hy vọng dự án đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng, tránh lãng phí.

Chưa thỏa mãn với trả lời trên, đại biểu Trương Trọng Nghĩa tranh luận thêm: Báo chí nêu, kết quả kiểm toán cho thấy năm 2017 dự án đầu tư theo chỉ định thầu, chọn nhà thầu không đủ năng lực. Với nội dung này, sau giờ nghỉ giải lao Bộ trưởng Bộ GT-VT trả lời tiếp và cho rằng, việc đấu thấu thực hiện theo luật, việc gì cho phép thì Bộ làm, có dự án Bộ xin ý kiến Chính phủ mới triển khai, việc làm này công khai, minh bạch.

Cũng liên quan đến chỉ định thầu, đại biểu Cao Thị Xuân (Đoàn Thanh Hóa) nêu vấn đề, theo báo cáo giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2017, tất cả dự án BOT đều là chỉ định thầu, chỉ có 1 dự án đấu thầu nhưng sau đó cũng chỉ 1 nhà đầu tư tham gia. Bộ trưởng Bộ GT-VT cho hay, những dự án sau khi triển khai mở rộng nâng cấp quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, tức sau giai đoạn 2011-2012, đều tổ chức đấu thầu đúng quy định.

Riêng dự án quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh qua Tây Nguyên, đây là dự án trọng điểm, tại thời điểm triển khai dự án do thời gian rất cấp bách, Bộ GT-VT nghiên cứu nhiều giải pháp xin chủ trương Chính phủ xem xét chỉ định thầu để triển khai nhanh, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định chỉ định thầu với dự án này. Số liệu giám sát thấy chỉ có 1 dự án tổ chức đấu thầu có lẽ là chưa  đủ.