Thêm hỗ trợ để tăng sức tiêu thụ xăng E5

Lượng tiêu thụ vẫn thấp

Từ đầu năm 2018, xăng E5 được đưa vào thay thế xăng khoáng RON 92. Qua gần 2 năm triển khai, loại xăng sinh học này đã tác động đáng kể đến người tiêu dùng. Anh Võ Hùng Tuấn, lái xe Hãng taxi Sao Mai cho biết: "Tôi thường xuyên đổ xăng E5 vì giá rẻ hơn xăng RON 95, hơn nữa lại thân thiện với môi trường. Qua một thời gian sử dụng loại xăng này, tôi thấy máy xe hoạt động ổn định, nên đã sử dụng thường xuyên”.

Tuy nhiên, không phải ai cũng có chung suy nghĩ như anh Tuấn. Theo anh Đỗ Quyết Thái, Trưởng cửa hàng xăng dầu 194 phố Thái Thịnh (quận Đống Đa), phương tiện sử dụng xăng E5 đa số là taxi, xe ô tô của công sở, xe ô tô khách và “xe ôm”. Còn xe tư nhân chủ yếu chọn xăng khoáng RON 95. 

Khảo sát của phóng viên Báo Hànộimới tại một số cửa hàng kinh doanh xăng dầu tại Hà Nội cho thấy, sản lượng tiêu thụ xăng E5 đang có dấu hiệu giảm dần trong thời gian gần đây. Tại nhiều cửa hàng xăng, nếu như trước sản lượng tiêu thụ xăng E5 chiếm trung bình khoảng 40% tổng sản lượng xuất bán, thì nay giảm còn chưa đầy 25%. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, chắc chắn một số cửa hàng phải chuyển sang bán toàn bộ xăng RON 95, vì hiệu quả kinh tế cao hơn xăng E5.

Trước đó, vấn đề nêu trên cũng đã được Bộ Công Thương đề cập. Tại cuộc họp báo Chính phủ tháng 5-2019, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải thừa nhận, tỷ lệ bán xăng sinh học E5 đã giảm so với cuối năm 2018 (năm 2018, xăng E5 tiêu thụ hơn 3,1 triệu tấn, tương đương 42% tổng lượng xăng bán trên thị trường, nhưng những tháng đầu năm 2019, giảm còn 38%). Như vậy, sau gần 2 năm bán đại trà xăng E5 thay thế xăng khoáng RON 92, tỷ lệ tiêu thụ vẫn rất thấp.

Cần sự điều chỉnh hợp lý

Mức tiêu thụ xăng E5 chưa được như kỳ vọng có nhiều nguyên nhân, trong đó có lý do tâm lý của người tiêu dùng vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng chất lượng loại xăng này. Theo ông Nguyễn Quang Dũng, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), sản lượng bán xăng E5 của Petrolimex vẫn duy trì ổn định khoảng 48% trên tổng lượng xăng tiêu thụ.

Tuy nhiên, mức tiêu thụ tại từng địa phương còn có sự chênh lệch lớn do tâm lý người tiêu dùng. Mức giá chênh lệch giữa xăng E5 với xăng RON 95 cũng chưa đáng kể (chỉ hơn 1.500 đồng/lít), nên người tiêu dùng chưa thực sự quan tâm mặt hàng này. Cùng với đó là việc xả Quỹ Bình ổn giá xăng, dầu có độ chênh cao. Trong lần xả quỹ mới đây nhất, đối với xăng E5 là hơn 3.500 đồng/lít, trong khi xăng RON 95 vào khoảng 2.045 đồng/ lít, khiến các doanh nghiệp càng bán xăng E5 càng lỗ…

Với thực tế đó, hiện việc thúc đẩy tiêu thụ xăng E5 phải đối mặt với không ít khó khăn, đặc biệt là bất cập liên quan đến mức thuế bảo vệ môi trường. Cụ thể, mức thuế này với xăng E5 được tính bằng 95% mức thuế bảo vệ môi trường của xăng khoáng RON 95 (tương đương 3.800 đồng/lít) là chưa hợp lý. Bởi, khi sử dụng xăng E5 đã giảm đáng kể các khí thải gây ô nhiễm môi trường, như khí CO (giảm 27,76%), HC (giảm 16,23%)... so với các loại xăng khoáng thông thường.

Thừa nhận điều này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, mức thuế bảo vệ môi trường thu trên mỗi lít xăng E5 chỉ thấp hơn xăng khoáng 200 đồng là chưa khuyến khích người tiêu dùng chọn xăng E5. "Hiện, thuế bảo vệ môi trường với xăng E5 được tính bằng 95% mức thuế xăng khoáng là chưa hợp lý. Vì vậy, cần cân nhắc đưa ra mức thuế bảo vệ môi trường với xăng E5 dựa theo mức độ khí phát thải (75-80% mức thuế với xăng khoáng) thay vì cách tính cơ học bằng 95% như hiện nay”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.

Trước tình hình này, Bộ Công Thương đề xuất, Chính phủ nên tăng mức chênh lệch giá giữa mặt hàng xăng E5 và xăng RON 95 thông qua điều chỉnh thuế bảo vệ môi trường đối với xăng E5.

Cùng quan điểm này, mới đây, Công ty TNHH một thành viên Dầu khí thành phố Hồ Chí Minh (Saigon Petro) đã có văn bản gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính kiến nghị các chính sách liên quan tới xăng E5. Theo doanh nghiệp này, chênh lệch giá giữa xăng RON 95 và E5 thấp, nên người tiêu dùng chưa mặn mà với xăng E5. Để tạo khoảng cách chênh lệch giá với xăng RON 95 đủ lớn và đúng quy định về khung thuế bảo vệ môi trường, Saigon Petro đề nghị áp dụng thu thuế bảo vệ môi trường trên giá trị tuyệt đối cho từng loại xăng.

Cụ thể, đơn vị này kiến nghị cần xem xét giảm thuế bảo vệ môi trường xăng E5 theo số tuyệt đối một cách phù hợp (chẳng hạn 500-1.000 đồng/lít), không tính thuế bảo vệ môi trường xăng E5 theo tỷ lệ ethanol như hiện nay. Theo Saigon Petro, mục tiêu của giải pháp này là tạo ra chênh lệch giá bán lẻ giữa xăng E5 và RON95 khoảng 2.000-2.500 đồng/lít…

Hiện tại, để tạo niềm tin cho người tiêu dùng, cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền về chất lượng và lợi ích của việc dùng xăng E5, các cơ quan chức năng, cấp có thẩm quyền cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng xăng sinh học. Đồng thời, nên có đánh giá của các tổ chức trung gian uy tín về sự ảnh hưởng đối với động cơ phương tiện khi sử dụng xăng E5 để tăng tính thuyết phục đối với người tiêu dùng.