Cơ hội để ý nguyện hòa bình thành hiện thực

Sau một thời gian dài căng thẳng và có những động thái cứng rắn hướng về nhau, cuộc gặp đầu tiên giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un thực sự đã mở ra một hướng đi mới nhằm tháo gỡ bế tắc dai dẳng. Thế nhưng, cho dù đã nhất trí hướng tới "phi hạt nhân hóa hoàn toàn" trong cuộc gặp tại Singapore, song hai bên lại có cách diễn giải không giống nhau về khái niệm này. Chính quyền Tổng thống D.Trump tuyên bố mục tiêu cuối cùng của tiến trình "phi hạt nhân hóa" là phá hủy hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên. Trong khi đó, Bình Nhưỡng cho rằng "phi hạt nhân hóa" không chỉ áp dụng đối với kho vũ khí của Triều Tiên mà phải với toàn bộ bán đảo và khu vực láng giềng. Bất cứ hành động loại bỏ vũ khí nào của nước này cũng phải được thực hiện đồng bộ với việc rút quân đội Hoa Kỳ khỏi Hàn Quốc.

Vì vậy, cuộc gặp tại Hà Nội lần này sẽ mang ý nghĩa thực tiễn quan trọng không chỉ đối với quan hệ Hoa Kỳ - Triều Tiên mà còn đối với an ninh tại khu vực Đông Bắc Á. Các nhà phân tích cho rằng, các cuộc trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo sẽ cụ thể hóa các bước đi của tiến trình phi hạt nhân phù hợp với mong muốn của cả hai bên và hướng tới cơ chế xây dựng hòa bình. Theo đó, việc thống nhất các kế hoạch hành động nhằm phân định rõ lộ trình của từng giai đoạn cho các mục tiêu đã đề ra là yếu tố cần thiết. Hồi cuối tháng 1 vừa qua, Hoa Kỳ đã đưa ra đề nghị Triều Tiên kê khai toàn bộ kho vũ khí và công bố thời gian biểu giải giáp nguyên tử. Đổi lại, Washington sẵn sàng ký tuyên bố kết thúc cuộc Chiến tranh Triều Tiên, tái lập các mối quan hệ ngoại giao và thúc đẩy phát triển kinh tế với nước này. Quan điểm trên cũng được Tổng thống D.Trump tái khẳng định khi phát biểu trước 36 thống đốc bang và lãnh thổ tại Nhà Trắng vào tối 25-2 trước khi lên đường sang Việt Nam. Người đứng đầu Nhà Trắng bày tỏ sự lạc quan về cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên tại Hà Nội, cho rằng đây là một sự kiện có ý nghĩa với mục tiêu phi hạt nhân hóa và đưa Triều Tiên trở thành “đất nước với nhiều kỷ lục về tốc độ phát triển kinh tế”.

Trong khi đó, truyền thông Triều Tiên cũng dành nhiều kỳ vọng và có những nhận định tích cực về hội nghị tại Hà Nội. Trong số ra ngày 25-2, trang tin đối ngoại Meari của Triều Tiên đánh giá Hội nghị Thượng đỉnh Hoa Kỳ - Triều Tiên lần thứ hai có thể đạt được kết quả có lợi cho cả đôi bên nếu tiến hành đàm phán trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau. Bài viết cũng nêu rõ lập trường của Triều Tiên sẽ không thay đổi, bao gồm ủng hộ xây dựng các mối quan hệ mới giữa hai nước, thiết lập hòa bình bền vững, lâu dài và tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên.

Triển vọng này cũng là mong muốn của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in khi ông hy vọng hội nghị sẽ thành công tốt đẹp vì đây là cơ hội quan trọng để loại bỏ các nguy cơ chiến tranh và mang lại an ninh cho khu vực, tiến tới kỷ nguyên hòa bình và phát triển kinh tế. Sự tin tưởng vào cuộc gặp giữa Tổng thống D.Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un cũng được khẳng định trong tuyên bố chung giữa Đảng Dân chủ (DP) cầm quyền và 4 đảng đối lập của Hàn Quốc. Qua đó, các nhà lãnh đạo của 5 chính đảng mong muốn hội nghị có thể tạo ra một "cột mốc mới" cho tiến trình phi hạt nhân.

Là hồ sơ nóng của thế giới, khả năng Hoa Kỳ và Triều Tiên có thể lập tức giải quyết hoàn toàn mọi bất đồng trong một thời gian ngắn là không dễ dàng. Tuy nhiên, việc Tổng thống D.Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vượt qua rất nhiều những khúc mắc của quá khứ để liên tục tổ chức hai cuộc đối thoại mang tính xây dựng đã cho thấy rõ ý nguyện hòa bình. Vì vậy, với thiện chí của cả hai bên, khả năng đạt được những thỏa thuận trong một số vấn đề là hoàn toàn khả thi bởi như Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nhận định "hai nhà lãnh đạo Triều Tiên và Hoa Kỳ đã tiến xa trên con đường mà chưa ai từng thử sức". Tiến trình hòa bình tại bán đảo Triều Tiên diễn tiến ra sao? - vấn đề này đang được cả cộng đồng quốc tế dõi theo từng chương trình nghị sự của cuộc gặp quan trọng trong hôm nay và ngày mai tại Hà Nội - thành phố Vì hòa bình.