Chuyến công du chiến lược

Trong vài năm gần đây, Nga có vai trò và tầm ảnh hưởng đáng kể tại Trung Đông, đặc biệt là việc hỗ trợ chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad để dần bình ổn tình hình đất nước cũng như thúc đẩy giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria.

Kể từ năm 2015 khi gửi quân đến Syria, Nga và Iran là những nước ủng hộ quan trọng đối với Tổng thống B.Assad trong cuộc nội chiến, trong khi đó Mỹ lại đang rút quân khỏi Syria. Điều này khiến dư luận hướng tới việc coi Nga như một quốc gia có khả năng tháo gỡ nút thắt cho những vấn đề tồn tại trong khu vực. Trong bối cảnh Washington đang có những thay đổi chiến lược ở khu vực này, sự hiện diện ngày càng mạnh mẽ của Nga cho thấy sức ảnh hưởng của Mátxcơva không hề nhỏ.

Điều đáng lưu ý là Nga đang phát triển mối quan hệ ngày càng tốt hơn với Saudi Arabia. Ngay cả khi Saudi Arabia đứng ở bên kia chiến tuyến với Nga trong cuộc nội chiến tại Syria, khi Riyadh hỗ trợ cho các phiến quân nổi dậy chống chính quyền Syria, còn Mátxcơva hậu thuẫn cho chính quyền Tổng thống B.Assad, thì Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud vẫn tới thăm Nga vào năm 2017 để giải quyết cuộc xung đột.

Cùng với đó, tình hữu nghị Nga - Saudi Arabia thể hiện rõ trong lĩnh vực kinh tế. Kim ngạch thương mại giữa hai nước đang gia tăng nhanh chóng, từ 15% năm 2018 lên mức 38% trong 7 tháng năm 2019. Mối quan hệ ngày càng được cải thiện khi hai nước thiết lập một liên minh OPEC+ để hỗ trợ giá dầu thô thông qua hạn chế sản lượng. Do đó, tại Riyadh, một trong những đồng minh thân cận của Mỹ, Tổng thống V.Putin được chào đón nồng nhiệt trong chuyến thăm đầu tiên đến vương quốc này sau hơn 10 năm.

Phát biểu sau cuộc hội đàm với Tổng thống V.Putin, Quốc vương Salman cho biết ông đánh giá cao vai trò hiệu quả của Nga trong khu vực và trên toàn thế giới. Tuyên bố của Quốc vương Salman nhấn mạnh rằng, chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống V.Putin là “một cuộc đảo chiều ngoại giao” đúng lúc. 

Trong chặng dừng chân tại UAE, Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất đã có màn chào mừng long trọng chưa từng có đối với Tổng thống Nga. Sự đón tiếp trọng thị đó cho thấy UAE mong muốn củng cố quan hệ với Nga trên mọi lĩnh vực. Báo chí UAE mô tả đây là chuyến thăm lịch sử tới Abu Dhabi sau 12 năm của Tổng thống V.Putin nhằm củng cố vai trò quan trọng của Nga ở Trung Đông, đồng thời nhìn nhận hiện nay Nga có lập trường gần giống với các nước Arab trong nhiều vấn đề ở khu vực Trung Đông.

Phát biểu tại cuộc hội đàm, Thái tử Abu Dhabi, Mohammed bin Zayed al-Nahyan khẳng định, chuyến thăm của Tổng thống Nga là minh chứng rõ nhất cho chiều sâu của các mối quan hệ hữu nghị và đối tác chiến lược, gắn kết giữa Các tiểu Vương quốc Arab Thống nhất và Liên bang Nga. Về phần mình, nhà lãnh đạo Nga cam kết với quan chức UAE rằng họ sẽ không phải thất vọng vì thỏa thuận với đối tác Nga. Lần này, giới doanh nghiệp hai nước đã ký các hợp đồng mới, trị giá khoảng 1,4 tỷ USD trong các lĩnh vực năng lượng, khoa học công nghệ và y tế.

Rõ ràng, chiến lược can dự và cách tiếp cận khá cân bằng, khéo léo của Nga đối với tình hình Syria không chỉ làm thay đổi cục diện địa chiến lược ở Trung Đông mà còn đưa Mátxcơva trở thành một đối tác đáng tin cậy tại khu vực. Vì thế, chuyến công du của Tổng thống Nga không chỉ nhằm tăng cường hợp tác với 2 quốc gia chủ chốt ở Trung Đông là Saudi Arabia và UAE trong vấn đề điều tiết thị trường dầu mỏ, mà còn khẳng định uy tín và vị thế của Nga như một đối tác quan trọng không thể thiếu ở khu vực này.