Mâu thuẫn về Cô-xô-vô: Nội các Xéc-bi-a trước nguy cơ đổ vỡ

Cảnh sát chống bạo động Xéc-bi-a và Cô-xô-vô ngăn lính dự bị biểu tình tại khu vực biên giới giữa Xéc-bi-a và Cô-xô-vô.

(HNM) - Ngày 10-3 Chính phủ Xéc-bi-a của Thủ tướng Vôi-xláp Cô-xtu-ni-xa đã nhóm họp để đề nghị Tổng thống Bô-rít Ta-đích giải tán Quốc hội và tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn vào ngày 11-5 tới. Nếu đề xuất này không được chấp thuận, Thủ tướng Cô-xtu-ni-xa sẽ chính thức từ chứcnhư ôngđãtuyênbố ngày 8-3.

Đây là động thái có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng chính trị mới mà hậu quả của nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới nền kinh tế Xéc-bi-a. Do lo ngại về bất ổn chính trị nhiều nhà đầu tư hiện đã từ chối thị trường Xéc-bi-a.

Nguyên nhân chủ yếu của cuộc khủng hoảng này bắt nguồn từ mâu thuẫn gay gắt trong liên minh cầm quyền giữa Đảng Dân chủ (DS) Tổng thống Ta-đích vàĐảng Dân chủ Xéc-bi-a (DSS) Thủ tướng Cô-xtu-ni-xa về kế hoạch gia nhập Liên minh châu Âu (EU) sau khi Cô-xô-vô tuyên bố độc lập vào ngày 17-2.

Mặc dù phản đối Cô-xô-vô tuyên bố độc lập, song Tổng thống Ta-đích thân phương Tây và DS vẫn chủ trương đẩy nhanh việc gia nhập EU của Xéc-bi-a và tuyên bố sẵn sàng ký Hiệp định ổn định và hội nhập (SAA) với EU nếu được liên minh này đề nghị. Quan điểm của ông Bô-rít Ta-đích là, Xéc-bi-a nên ưu tiên cho việc gia nhập EU nhằm tránh rơi vào tình trạng tự cô lập. Hơn nữa, nếu là thành viên của EU, Xéc-bi-a có thể ngăn cản Cô-xô-vô gia nhập tổ chức này. Trong khi đó, Thủ tướng Cô-xtu-ni-xa và DSS, theo chủ nghĩa dân tộc, cho rằng việc EU công nhận nền độc lập của Cô-xô-vô là bất hợp pháp và Xéc-bi-a sẽ không gia nhập EU nếu “Câu lạc bộ 27 quốc gia này” chưa rút lại quyết định thừa nhận Cô-xô-vô độc lập.

Trong bối cảnh này, giới quan sát quốc tế cho rằng cuộc tổng tuyển cử sắp tới ở Xéc-bi-a thực chất sẽ là một cuộc trưng cầu ý dân về việc gia nhập EU và là một cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa DS với các đảng theo chủ nghĩa dân tộc. Đây chỉ là biện pháp tạm thời giúp Xéc-bi-a vượt qua cuộc khủng hoảng chính trị hiện thời, nhưng quốc gia trên Ban-căng này có thể lại phải đối mặt với tình trạng “vô chính phủ” kéo dài sau bầu cử vì quan điểm khác biệt giữa các đảng phái sẽ khiến các cuộc đàm phán thành lập liên minh cầm quyền lâm vào thế bế tắc. Tình trạng này đã từng xảy ra sau cuộc bầu cử Quốc hội vào tháng 1-2007.

Dựkiếntrongngàyhôm nay (11-3), Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sẽ nhóm họp để bàn về vấn đề Cô-xô-vô theo yêu cầu của Nga và Xéc-bi-a. Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, chưa thấy có bất kỳ biện pháp hay lối thoát khả thi nào có thể thu hẹp bất đồng giữa một bên gồm Mỹ và phương Tây ủng hộ Cô-xô-vô độc lập và một bên gồm Nga và Xéc-bi-a luôn phản đối. Trong khi đó, việc áp-kha-di-a và Nam Ô-xê-ti-a, 2 vùng ly khai của Gru-di-a, được Nga hậu thuẫn, vừa lên tiếng đòi quyền độc lập giống Cô-xô-vô có thể sẽ khoét sâu thêm mối bất hòa này. Rõ ràng, đúng với dự đoán của nhiều nhà bình luận quốc tế, việc Cô-xô-vô tuyên bố độc lập đang làm gia tăng mức độ căng thẳng tại Ban-căng và một số khu vực ly khai trên thế giới.

Lâm Phương