Khám phá loài cá lạ có thể trèo tường ngược thác

Theo Thời báo New York, loài cá có tên Cryptotora thamicola này lần đầu được phát hiện vào năm 1985, dài khoảng 5 cm và không có mắt. Điều đáng chú ý là nó chỉ hiện diện tại một hệ thống hang động phía Bắc Thái Lan. Đây cũng là nơi tiến sĩ Apinun Suvarnaraksha (trường đại học Maejo) và tiến sĩ Daphne Soares (Học viện công nghệ New Jerrsey) bắt gặp loại cá này và quyết định nghiên cứu sâu hơn về nó.

Tuy nhiên, do cá hang động là loài được bảo vệ nên các nhà nghiên cứu buộc phải sử dụng một tiêu bản lấy từ bộ sưu tập trong viện bảo tàng Thái Lan và đưa qua máy chụp cắt lớp độ phân giải cao. Những hình ảnh thu được cho thấy cấu trúc xương kì lạ của Cryptotora và đặc biệt là hệ xương chậu đầy ấn tượng.


Trên thực tế, dù hầu hết các loài cá đều có xương châu nhưng bộ phận này thường chìm sau các lớp cơ hoặc kết nối một cách lỏng lẻo vào khung xương vây trước. Điều này cho phép cơ thể cá chuyển động linh hoạt khi bơi. Tuy nhiên với Cryptotora, xương chậu lại có hình tấm lớn nối với xương sườn và các đốt sống (tương tự như động vật bốn chân sống trên cạn) cho phép nó có đủ lực leo ngược lên các thác nước.

Trong tự nhiên, một số loài cá cũng có thể đi bộ hoặc leo trèo ví dụ như lươn, cá suối Killi, cá lưng gai có thể bám trên cạn một thời gian ngắn để tránh các loài săn mồi. Tương tự như vậy, cá ếch lớn có thể sử dụng vây như chân nhưng chỉ hoạt động dưới nước để tận dụng lực nâng cơ thể. Ngoài ra, một số loài cá trê có thể di chuyển khoảng cách ngắn bằng cách đẩy đuôi… tuy nhiên chỉ có Cryptotora là sở hữu bộ xương với kết cấu phức tạp như vậy.

Nói cách khác, đây là loài cá có thể bước theo kiểu đường chéo so le đối xứng - tương tự như loài kỳ giông (chân phải phía trước di chuyển cùng chân trái phía sau). Các nhà khoa học tin rằng dù loài cá hang động như Cryptotora không hẳn là mắt xích thất lạc trong chuỗi tiến hoá giữa các loài thuỷ sinh và động vật trên cạn nhưng nó là một trong những miếng ghép có thể giúp con người hiểu được cách thức các loài động vật từ biển lên cạn nhiều triệu năm trước.